100 maestros del municipio Guajira recibieron reconocimiento por promover y fortalecer la cultura a través del uso del idioma wayuunaiki. Manifestaron que la educación intercultural bilingüe sigue siendo un reto porque no cuentan con las condiciones mínimas dentro de las instituciones educativas

En el marco del Día Nacional de la Educación Intercultural Bilingüe, 100 maestros recibieron reconocimientos por promover y fortalecer la cultura a través del uso del idioma del wayuunaiki. El homenaje lo recibieron de parte del Centro de la Calidad Educativa Indígena de la parroquia Guajira.

Para los homenajeados es un desafío mantener la educación intercultural bilingüe porque no cuentan con las herramientas de trabajo, contaron a Alatakaa: El Pitazo suena en wayuunaiki.

Los maestros aseguran que no cuentan con un salario digno, las instituciones educativas ubicadas en las zonas rurales están sin puertas, no tienen ventanas, ni techos, tampoco hay pupitres y toda esta situación genera preocupación ante el inicio del año escolar 2023-2024.

Eglis Palmar, docente investigadora de la cultura wayuu, afirma que la educación intercultural bilingüe fue una lucha que iniciaron docentes indígenas de todo el país para lograr que las lenguas maternas de los pueblos originarios fueran tomadas en cuenta para ser dictadas en las instituciones educativas.

Palmar aseguró que falta mucho por implementar en las escuelas para que se cumpla el 100 por ciento de la educación intercultural bilingüe, pero aplaudió el trabajo que están haciendo los docentes indígenas en el territorio de la Guajira.

Por su parte, Erika González, docente del Centro de Educación Inicial de Bella Vista, cuenta que regresó con mucha expectativa para este periodo escolar ya que su escuela no tiene las condiciones óptimas para el regreso de los niños.

“Nosotros estamos trabajando con las uñas porque no contamos con las condiciones para brindar una educación de calidad a nuestros estudiantes porque carecemos de pupitres, pintura y papelería. Pedimos la presencia de las autoridades para que vean la realidad lo que estamos viviendo en las escuelas”, relató González.

Mientras, Tibisay Marrufo, docente de la escuela de Malichen II, manifestó que a pesar de no contar con un sueldo digno sigue trabajando para fortalecer la educación propia a los niños de la Guajira.

Tü ekirajiaakaa sulu´u piamaputsü akuwaipaa jee anüikii ajuya´atsü nain na ekirajüliikana wajiira

Polooshikii ekirajülii wajiirajana aapünamüinü wanee kajutshii soujee na´yataain jee nanaate´erüin tü akuwaipaakaa sukajeetü putchii wayuunaikikaa. Naashiinruwa tü ekirajia sulu´ukoo piamaputsü akuwaipaa jee anüikii ayatsiane´e sujuya´atüin na´aninruwa kajamüin majunuwashiinma´ain sulu´upünaa tü ekirajiaapalakalüiruwa

Traducción: Isidro Uriana

Sou sükaliou sulu´u woumain tü ekirajia sulu´ukoo piamaputsü akuwaipaa jee anüikii polooshikii erkirajülii aapünamüinnü kajutshii soujee na´yataain jee nanaate´erüin tü akuwaipaakaa sükajee tü pütchi wayuunaikikaa jeemüsüjaa tüü nanainjeejatü naa süpüyakana sa´nasia atijaa na´aka wayuu wajiirajana.

Namüin joolu´u naa a´watünashiikana waneesü ajuya´taa a´ain ayatüinjatüinña tü ekirajiaakaa piamaputsükaa akuwaipaa jee anüikii kajamüin tü na´yataayajatkaa nojotsü nama´ana müsü nanuiki sümüin Alatakaa: tü Pitazokoo wayuunaikiru´ukoo.

Na ekirajüliikana shiimüin tü wamakaa nojolüin kasain anain apüla tü walaajünakaa namüin, tü ekirajiaapalakaa yaapünaayaa mapuwetsa salüiruwa, nawentaanasaluiruwa maralaajusü a´ain süpüleeruwa sheerulaainjatüin koleejiakaa 2023-2024.

Eglis Palmar, ekirajülü a´yataalü sünain tü nakuwaipakaa wayuu, saachin tü ekirajiaa piamaputsükaa akuwaipaa jee anüikii sükajeejatü wanee amülianwaa natuma naa wayuu ekirajüliikana sulu´ujee mmaka süpüla nouuntüinjatüin kajutaa sümüin tü sünuikikaa eiiwaa sümaiwa ananuawataalakaa shikirajia sulu´upünaa tü koleejiakalüiruwa.

AQUÍ puedes unirte al grupo de WhatsApp de Alatakaa

Palmar saashin sayüliyama´ain emetulüinjatüin sulu´pünaa tü koleejiakalüiruwa sainraanajatüin pansaashantain tü ekirajiaa sulu´ukoo piamaptsü akuwaupaa jee anüikii katsa´a talatüinma´ain sümaa na´yataain naa ekirajüliikana wayuu wajiira.

Eekaja´a Erika González, wanee ekirajülü tepichi matsayünnüü chaya wayawiira, saashin aletsü süchukuwa´a sünain nojolüin pansaain sain süpüla a´yatawaa kajamüin majunuwainma´ain napúla na tepichikana nale´jüin nachukuwa´a sulu´müin tü nakoleejiankaa.

“A´ayata´alaashii wayya süka wapatou kajamüin nojolüin anayaain eeinjanüle saapünüin namüin wanee meinnasesalii, moolosain sutouta tü koleejiakaa makorolosalü. Wachuntüin naintüinjanüin naa aluwataashiikana neraiwa tü shiimüinka alatüin wamüin sulu´u tü koleejiakaa”. Müsü González.

Jeemüsia Tibisay Marrufo, wanee ekirajülü chaya maliicheen piamasükaa saashin tairuja´anojolüin kasain anain apüla tü awalaajünayaakaa namüin ayatsia a´yatain süpüla sünaataainjatüin tü nekirajia nepiyalu´jeejatkalü naa tepichikana wajiira.

Miles de venezolanos en las zonas más desconectadas del país visitan El Pitazo para conseguir información indispensable en su día a día. Para ellos somos la única fuente de noticias verificadas y sin parcialidades políticas.

Sostener la operación de este medio de comunicación independiente es cada vez más caro y difícil. Por eso te pedimos que nos envíes un aporte para financiar nuestra labor: no cobramos por informar, pero apostamos porque los lectores vean el valor de nuestro trabajo y hagan una contribución económica que es cada vez más necesaria.

HAZ TU APORTE

Es completamente seguro y solo toma 1 minuto.